Odbudowa zęba – na czym polega?

Odbudowa zęba to szereg zabiegów mających na celu odtworzenie brakującej struktury zęba, aby przywrócić jego estetykę oraz funkcjonalność. Chęć odbudowy złamanego zęba jest jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się pacjentów do gabinetu stomatologicznego.

Kiedy może dojść do złamania?

Do złamania zęba może nastąpić z powodu:

• silnego, zewnętrznego urazu,
• zaawansowanego procesu próchnicowego,
• dużych naprężeń w trakcie ściskania lub zgrzytania zębami u pacjentów z bruksizmem,
• działania sił żucia w zębach z wrodzonymi wadami strukturalnymi, takimi jak niedorozwój szkliwa, czy zębiny,
• stresu, któremu poddawane są zęby podczas żucie twardych przedmiotów, czy używanie zębów jako narzędzi do otwierania opakowań,
• nadmiernego obciążenia towarzyszącego wadom zgryzu,
• przeciążenia w wyniku współistniejących braków zębowych, gdy ząb musi przyjąć dużo większe obciążenie,
• a także na skutek osłabienia struktury zęba w trakcie leczenia endodontycznego, zwłaszcza jeśli ząb już uprzednio był bardzo zniszczony przez proces próchnicowy i nie został zabezpieczony odpowiednią odbudową protetyczną.

Nieodbudowanie złamanego zęba może prowadzić do różnych konsekwencji i powikłań, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie jamy ustnej i ogólny stan pacjenta. Do potencjalnych konsekwencji nieodbudowania złamanego zęba zaliczamy:

• Dalsze osłabienie zęba - brak odbudowy może powodować dalsze łamanie się zęba pod wpływem normalnych sił żucia. To może prowadzić do pogorszenia się stanu zęba, a nawet konieczności jego usunięcia.
• Infekcje - złamany ząb tworzy otwartą drogę dla bakterii. Bez odpowiedniego leczenia i odbudowy, infekcja może rozwinąć się w obrębie miazgi zęba oraz w tkankach przyzębia. Infekcje te mogą być bolesne i wymagać bardziej zaawansowanego leczenia.
• Utrata zęba - nieodbudowany złamany ząb może prowadzić do dalszej degradacji struktury zęba i w konsekwencji jego utraty. To z kolei może spowodować, problemy w całym układzie stomatognatycznym.
• Zaburzenia zgryzu - złamany ząb, który nie został odbudowany, może zakłócać naturalny zgryz i równowagę sił żucia. Zaburzenia zgryzu mogą powodować ból w stawach skroniowo-żuchwowych oraz mięśniach żucia, problemy z żuciem, a także wpływać na ogólną funkcję i zdrowie jamy ustnej.
• Problemy estetyczne - nieodbudowany ząb może wyglądać nieestetycznie, szczególnie jeśli ma widoczne pęknięcia, ubytki lub jest nieprawidłowo położony w łuku.
• Patologicznego przechylenia zębów sąsiadujących lub wysunięcia zębów przeciwstawnych („efekt Godona”).

Ważne jest, aby nie lekceważyć złamanego zęba i skonsultować się z dentystą jak najszybciej po jego wystąpieniu. Stomatolog będzie w stanie ocenić uszkodzenie i zalecić odpowiednie leczenie i odbudowę, aby uniknąć powikłań i długoterminowych problemów.

Metody rekonstrukcji złamanego zęba

Nowoczesna stomatologia oferuje dziś liczne metody rekonstrukcji złamanego zęba. Rodzaj zastosowanej rekonstrukcji zależy m.in. od rozległości uszkodzenia, położenia zęba w łuku, czy warunków zgryzowych. Złamanie zęba w zależności od stopnia może być uzupełnione kompozytem (w przypadku niewielkich uszkodzeń), jednak czasami złamany ząb wymaga leczenia kanałowego i odbudowy protetycznej. Zdarza się także, że złamanie jest zbyt rozległe i wtedy ząb wymaga ekstrakcji i zastąpienia implantem.

Odbudowa zęba na własnym korzeniu wymaga zastosowania wkładu koronowo-korzeniowego. Składa się on z:

❑ A- części koronowej (rdzenia), która tworzy substytut zniszczonych naddziąsłowych tkanek zęba i stanowi podbudowę pod ostateczne uzupełnienie protetyczne.

❑ B- części korzeniowej (trzonu), która stanowi element retencyjny uzupełnienia umocowany w odpowiednio przygotowanym kanale korzenia.

Wskazania

Wskazaniem do użycia wkładów jest odbudowa zębów wyleczonych endodontycznie, których struktury naddziąsłowe zostały zniszczone całkowicie lub w ponad 50% (posiadają liczne wypełnienia, próchnicę, uległy złamaniu). Zwłaszcza zęby, których stopień zniszczenia nie zapewnia dobrej retencji dla korony protetycznej, mostu lub planowana jest na nich dalsza odbudowa protezami ruchomymi.

Przeciwwskazania

Przeciwwskazania do odbudowy zęba wkładami koronowo-korzeniowymi:

• zęby z krótkimi korzeniami, których długość jest mniejsza niż długość przyszłej korony (np. po resekcji, zniszczone, z zakrzywionymi korzeniami do 1/2 długości);
• zęby z wąskimi korzeniami (np. zęby sieczne przyśrodkowe żuchwy, korzeń przedsionkowy zębów przedtrzonowych pierwszych szczęki);
• zęby pęknięte wzdłuż korzenia;
• zęby rozchwiane z patologicznymi zmianami w tkankach przyzębia;
• zęby wokół których stopień zaniku wyrostka wynosi powyżej 50%;
• zęby niepoprawnie przeleczone endodontycznie;
• zęby ze zmianami okołowierzchołkowymi na RTG, które nie kwalifikują się do leczenia endodontycznego lub chirurgicznego;
• zęby z uszkodzonymi powierzchniami nośnymi korzenia poniżej brzegu wyrostka zębodołowego;
• korzenie zębów, których kanały uległy całkowitej obliteracji;
• zła higiena jamy ustnej.

  Włókno szklane jest rodzajem prefabrykowanego wkładu koronowo-korzeniowego. Umożliwia on możliwość odbudowy zrębu korzeniowego na jednej wizycie. Jest to materiał cechujący się wysoką trwałością, odpornością na uszkodzenia mechaniczne z zachowaniem naturalnej palety barw zębów i dobrą transmisją światła, ale jego szczególne cechy pozwalają na stosowanie go głównie do zębów przednich. W przypadku zębów bocznych, poddanych dużym obciążeniom często lepszym wyborem są indywidualne wkłady korono-korzeniowe, odlane z metalu przez technika w laboratorium. W obu metodach kanał, uprzednio poprawnie wyleczony endodontycznie, wymaga odpowiedniego opracowania. Przypadku włókna szklanego możliwe jest zacementowanie go bezpośrednio po opracowaniu. Zacementowanie wkładu lanego poprzedzone jest pobraniem wycisków, na podstawie których technik formuje indywidualny wkład gotowy do osadzenia na następnej wizycie. Oba wkłady stanowią rdzeń, na którym następnie osadzana jest korona protetyczna.