Suchy zębodół – co to?

„Suchy zębodół” (inna nazwa to „pusty zębodół” oraz potocznie „suchodół zęba”) jest procesem zapalnym kości. Zalicza się go jako jeden z bardzo uciążliwych powikłań występujących po ekstrakcji zęba – szczególnie dotyczy to ekstrakcji trzonowców w żuchwie. Zapalenie zębodołu rozwija po dwóch – trzech dniach po ekstrakcji zęba.

Jakie są przyczyny powstania „suchego zębodołu”?

W tabeli przedstawione zostały przyczyny powstawania „suchego zębodołu”

Przyczyna	Opis
Brak skrzepu	Po ekstrakcji zęba krew w zębodole formuje się w skrzep, który działa jak naturalny opatrunek chroniący przed bakteriami i umożliwia prawidłowe gojenie rany poekstrakcyjnej. W przypadku braku skrzepu dochodzi do podrażnienia zakończeń nerwowych w kości – stąd silne dolegliwości bólowe. Najczęściej do „suchego zębodołu” dochodzi z powodu niestosowania się do zaleceń po ekstrakcji zęba. W wyniku agresywnego szczotkowania okolicy po usuniętym zębie albo spożywania gorących pokarmów krótko po zabiegu dochodzi do wypłukania skrzepu lub jego zniszczenia. Z tego powodu dochodzi do podrażnienia zakończeń nerwowych w kości – stąd silne dolegliwości bólowe.
Palenie papierosów	Palenie papierów również ma bardzo negatywny wpływ na prawidłowe gojenie. Zawarte w dymie tytoniowym produkty spalania węglowodorów aromatycznych oraz tlenek węgla skutecznie upośledzają gojenie rany na każdym jego etapie. Dodatkowo obecna w papierosach nikotyna zwęża drobne naczynia krwionośne znacznie zmniejszając ukrwienie wszystkich tkanek, a co za tym idzie – niedostateczne ich zaopatrzenie w tlen i substancje odżywcze.
Przyczyny ogólnoustrojowe	Zaburzenia krzepnięcia, cukrzyca, nadciśnienie, miażdżyca tętnic a nawet niedobór witamin K, C, B, D.
Ciało obce	Pozostawienia resztek wypełnienia, fragmentu korzenia, kamienia nazębnego, ziarniny zapalnej również może utrudniać prawidłowe gojenie zębodołu po ekstrakcji.
Środek znieczulający	Zdarza się też, chociaż rzadko, niedokrwienie tkanek spowodowane podanym przed zabiegiem środkiem znieczulającym.

„Suchy zębodół” – objawy

„Suchy zębodół” ma dosyć charakterystyczne objawy – dlatego lekarz dokładnie wie jak rozpoznać „zapalenie zębodołu”. Przede wszystkim pojawia się bardzo silny ból, który zwiększa swoje natężenie. Ważne jest po ilu dniach pacjent zauważa nieprzyjemne dolegliwości spowodowane przez „suchy zębodół” – z reguły jest to 2. – 3. doba po ekstrakcji. Okolica zębodołu jest bardzo wrażliwa na dotyk. Ból może także promieniować do ucha, skroni, oka. Zwykłe leki, które pacjent posiada w domowej apteczce okazują się być nieskuteczne. Wtedy to najczęściej pacjenci zgłaszają się do gabinetu stomatologicznego po pomoc. Dodatkowo diagnozę potwierdza się po sprawdzeniu jak wygląda suchy zębodół – stwierdza się obecność w zębodole szarobrunatnych mas, które mają nieprzyjemny zapach. Zębodół może też być zupełnie pusty, a w jego dnie można dojrzeć kość wyrostka zębodołowego. Czasem zdarza się również wystąpienie szczękościsku lub złego samopoczucia i gorączki.

„Suchy zębodół” – leczenie

Leczenie „suchego zębodołu” polega na jego delikatnym oczyszczeniu specjalnym roztworem oraz codziennej aplikacji leków. Z reguły jest to substancja zawierająca kwas acetylosalicylowy (jak w Aspirynie), która w tym przypadku działa skutecznie przeciwbólowo. Dla osób zgłaszających alergię na Aspirynę lekarz może wybrać inny środek. Eksperci, aby przyspieszyć gojenie „suchego zębodołu”, polecają również laser biostymulacyjny jak również ozonoterapię. Niekiedy jest niezbędne podanie antybiotyków lub chemioterapeutyków. Pacjenci mogą wspomagać się również doustnymi środkami przeciwbólowymi. Leczenie zajmuje od 2 dni do nawet 2 tygodni.

„Z reguły pacjenci zgłaszają znaczne zmniejszenie nieprzyjemnych dolegliwości po każdorazowej aplikacji leku. Dlatego szybka wizyta w gabinecie stomatologicznym, odpowiednio dobrane leczenie oraz regularne wizyty są tak ważne, aby przynieść pacjentowi ulgę.” – mówi dr n. med. Krystian Krupski, specjalista chirurgii stomatologicznej z K2 Medical & Dental

Jak zapobiega się powstaniu „suchego zębodołu”?

Aby zapobiec powstaniu „suchego zębodołu” należy już od samego początku prawidłowo zaplanować zabieg usunięcia zęba. Bardzo ważne oczywiście są doświadczenie i umiejętności stomatologa w zakresie chirurgii stomatologicznej, aby jak najbardziej atraumatycznie usunąć ząb i prawidłowo zabezpieczyć zębodół po ekstrakcji. Następnie pacjent powinien zostać poinformowany o zaleceniach po usunięciu zęba, do których musi się zastosować, aby stworzyć prawidłowe warunki do gojenia rany:

• Nie można jeść i pić przez 2 godziny po ekstrakcji
• Należy spożywać chłodne, papkowate pokarmy i unikać ciepłych najlepiej przez kilka dni
• Powinno się unikać picia przez słomkę – wytworzone podciśnienie w jamie ustnej może „wyssać” skrzep z rany
• Przegrzewanie okolicy po ekstrakcji zęba jest zabronione, można natomiast stosować okłady z lodu lub specjalne zimne kompresy
• Niewskazane jest płukanie jamy ustnej i irygacje kilka dni oraz szczotkowanie zębów zaraz po zabiegu, aby nie wypłukać skrzepu
• Szczotkowanie okolicy po usunięciu należy wykonywać bardzo ostrożnie – nie wolno natomiast zaprzestać zabiegów higienicznych w ogóle – odpowiednia higiena jest bardzo ważna!
• Należy zaprzestać palenia papierosów i picia alkoholu na min. 2-3 dni po ekstrakcji
• Przez pierwsze dni należy ograniczyć duży wysiłek fizyczny

Faktem jest, że „suchy zębodół” to dosyć nieprzyjemne i dokuczliwe powikłanie po usunięciu zęba. Jednak lekarz wraz z pacjentem dysponują wachlarzem możliwości, aby jak najbardziej ograniczyć jego wystąpienie. Ważna jest komunikacja między lekarzem a pacjentem zaczynająca się już od zbierania wywiadu medycznego, podczas, którego lekarz określa stan zdrowia pacjenta i czynniki ryzyka. Po stronie lekarza jest też obowiązek przeprowadzenia zabiegu w możliwie najbardziej atraumatyczny sposób. Pacjent natomiast musi wykazać się samodyscypliną, by przestrzegać zaleceń poekstrakcyjnych.

Bibliografia

1. Podstawy Chirurgii stomatologicznej, Marzena Dominiak, Tomasz Gedrange, Jan Zapała, Wrocław, 2013