Podcięcie wędzidełka u dorosłych i u dzieci. Co warto wiedzieć o frenotomii?

Czym jest wędzidełko? Jest to błona śluzowa, która łączy ze sobą dwie struktury. Najczęściej podcinanymi w stomatologii wędzidełkami są wędzidełko wargi górnej i wędzidełko języka.

Na czym polega zabieg?

Profesjonalnie zabieg ten nosi nazwę frenotomii. Jest on wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Lekarz podaje znieczulenie, co czyni procedurę bezbolesną. Gdy tkanki zostaną znieczulone dentysta przechodzi do podcinania wędzidełka.

„Zabieg ten jest krótki (kilka minut) i stosunkowo prosty. Polega na przecięciu błony. Może być to wykonane za pomocą skalpela, nożyczek chirurgicznych lub laserowo. W zależności od okoliczności i przypadku po przecięciu błony lekarz może założyć szwy, lecz często nie ma takiej potrzeby. Obecnie na popularności zyskuje metoda z zastosowaniem lasera. Laserowe podcięcie wędzidełka jest zalecane z powodu mniejszego krwawienia w trakcie zabiegu i szybszego gojenia rany ” – mówi lek.stom. Klaudia Stachecka z K2 Medical & Dental Clinic

Jakie są wskazania do zabiegu?

W przypadku wędzidełka wargi górnej wyróżniamy cztery przyczepy (śluzówkowy, dziąsłowy, brodawkowy i penetrujący brodawkę). W typach brodawkowym i penetrującym brodawkę może wystąpić powikłanie, którym jest diastema (nieprawidłowe ustawienie zębów siecznych). Podcięcie wędzidełka u dziecka wykonuje się jednak z różnych przyczyn.

Wskazania do plastyki wędzidełka wargi górnej w uzębieniu stałym

• Jak już zostało wspomniane często przyczyną podcięcia wędzidełka wargi górnej jest obecność diastemy. Zabieg ten jednak jest wykonywany dopiero po spełnieniu kilku warunków. Przede wszystkim odraczamy zabieg do momentu wyrżnięcia się stałych kłów górnych, co może spowodować samoistne zamknięcie diastemy. Dopiero pozostanie diastemy powyżej 2 mm mimo wyrznięcia się stałych kłów jest wskazaniem do frenotomii. Zabieg odraczamy także w przypadku leczenia ortodontycznego, jest on wtedy przekładany do momentu uzyskania przy pomocy ortodoncji jak najmniejszej diastemy, działanie takie jest korzystne dla stabilności efektu.
• Kolejnym wskazaniem do podcięcia wędzidełka wargi górnej jest zbielenie brodawki międzyzębowej w trakcie podciągania wargi górnej (zwane pull syndrome- jest on odpowiedzialny za recesję dziąsła).
• Gromadzące się w szczelinie dziąsłowej resztki pokarmowe, które zalegają tam z powodu jej poszerzenia (może to spowodować rozwój próchnicy w miejscach zalegania) to kolejny powód dla którego wykonuje się frenotomię.
• Bardzo często zabieg ten jest przeprowadzany też ze wskazań logopedycznych, jeżeli u pacjenta występują zaburzenia w artykulacji głosek.

Wskazania w uzębieniu mlecznym

• Najczęstszymi przyczynami podcinania wędzidełka wargi górnej u młodszych pacjentów, u których występuje jeszcze uzębienie mleczne są nawracające stany zapalne okolicy wędzidełka. Inną przyczyną są duże złogi nazębne i próchnica między siekaczami. Mali pacjenci kierowani są także na podcięcie wędzidełka ze względu na wskazania logopedyczne.
• Wędzidełko języka to błona, która łączy dolną powierzchnię języka z dnem jamy ustnej. Bywa, że wędzidełko to jest krótkie i grube – stan taki nazywa się ankyloglosją. Wędzidełko może być nie tylko krótkie, ale zdarza się, że jest zrośnięte z dnem jamy ustnej. Stan taki jest zauważany czasem już u niemowlaków, u których pojawiają się problemy z karmieniem piersią – jest to główne wskazanie do podcięcia wędzidełka u niemowlaka. W odróżnieniu do wędzidełka wargi górnej, wędzidełko języka powinno zostać podcięta od razu po rozpoznaniu nieprawidłowości.

Przeprowadza się także podcięcie wędzidełka u dorosłych. Wskazania do tego zabiegu są takie same jak u dzieci.

Wskazania do podcięcia wędzidełka języka

• Jak wspomniano wcześniej częstą przyczyną podcinania wędzidełka języka u dzieci są trudności w karmieniu piersią. Jeżeli zostało to przeoczone podczas tego etapu niemowlęcego, można zauważyć u większych dzieci i osób dorosłych problemy w spożywaniu pokarmów i wtedy wykonać zabieg podcięcia wędzidełka.
• Kolejnym często powtarzającym się problemem, który może wymagać przeprowadzenia zabiegu są zaburzenia mowy (najczęściej tzw. seplenienie).
• Innymi wskazaniami są problemy z połykaniem czy ślinotok.
• Zabieg ten wykonuje się także często z powodu powstałych wad zgryzu.

Jakie są przeciwwskazania do zabiegu?

Przeciwwskazaniem do zabiegu mogą być zaburzenia krzepliwości krwi lub przyjmowanie przez pacjenta leków obniżających krzepliwość. W takim przypadku zazwyczaj konieczna jest konsultacja z lekarzem prowadzącym. W zależności od przyczyny u pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia mogą w niektórych przypadkach zostać podane przed zabiegiem czynniki krzepnięcia lub u pacjentów leczonych lekami obniżającymi krzepliwość leki te mogą zostać przed zabiegiem odstawione lub zamienione na preparaty fraksyparyny niskocząsteczkowej.

Kolejną przyczyną, która może wpłynąć na konieczność odroczenia zabiegu są infekcje górnych dróg oddechowych.

Innym powodem, który uniemożliwia podcięcie wędzidełka jest uczulenie na środki znieczulające. Pacjent uczulony na znieczulenia powinien przed zabiegiem wykonać badania alergiczne, aby określić jakie środki znieczulające może mieć podane.

Zalecenia po zabiegu podcięcia wędzidełka

• W przypadku gdy zabieg wykonywany jest u niemowlęcia, powinno ono od razu po zabiegu zostać przystawione do piersi.
• Jeżeli chodzi o starsze dzieci i dorosłych po podcięciu wędzidełka nie powinno się spożywać pokarmów do momentu zakończenia działania znieczulenia.
• Jeżeli występują dolegliwości bólowe, po ustąpieniu efektów działania środka znieczulającego, można przyjmować leki przeciwbólowe.
• Po 2 dniach od zabiegu u dzieci i dorosłych rozpocząć można normalne spożywanie twardych i stałych posiłków (pobudza to pracę języka).
• Przez 7 dni pacjenci nie powinni spożywać gorących, kwaśnych i ostrych pokarmów.
• Zaleca się ćwiczenia logopedyczne polegające na wykonywaniu odpowiednich ruchów języka (takich jak wysuwanie i cofanie języka czy „jeżdżenie” językiem po powierzchniach zębów przy otwartych ustach).
• Po 4 dniach od zabiegu należy rozpocząć masowanie wędzidełka języka.