Próchnica – jak jej zapobiegać? Jak wygląda leczenie?

Jak rozpoznać próchnicę?

Do objawów próchnicy należą:

• Wizualne: plamy o różnym zabarwieniu lub widoczne ubytki na zębach (tzw. dziura w zębie),
• Wrażliwość podczas spożywania zimnych, ciepłych, słodkich pokarmów,
• Ból samoistny, czyli pojawiający się bez konkretnej przyczyny,
• Nieprzyjemny zapach z ust,
• Ból oraz krwawienie dziąseł.

Etapy rozwoju próchnicy

• Demineralizacja szkliwa
• Próchnica powierzchowna
• Próchnica średnia
• Próchnica głęboka prowadząca do uszkodzenia miazgi

Rodzaje próchnicy

• Próchnica korony
• Próchnica korzeniowa
• Próchnica wtórna

Leczenie próchnicy

Jeśli zauważymy którykolwiek z podanych objawów, powinniśmy jak najszybciej udać się do stomatologa celem wykonania przeglądu zębów. Oprócz badania klinicznego ważna jest również diagnostyka rentegowska. Pozwala ona na wykrycie zmian pod wypełnieniami jak i na powierzchniach stycznych zębów, których nie raz nie widać w badaniu wewnątrzustnym.

Leczenie próchnicy polega na wyeliminowaniu przyczyny choroby czyli usunięcia płytki nazębnej, a następnie usunięciu zmiany próchnicowej. Jeśli mamy do czynienia z próchnicą powierzchowną leczenie polega na remineralizacji zmiany np. fluoryzacji.

Leczenie próchnicy w bardziej zaawansowanych stadiach wymaga mechanicznego usunięcia próchnicową zmienionych tkanek zęba czyli borowania za pomocą wierteł dentystycznych. Zabieg ten jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym, tak aby procedura przebiegła bezboleśnie, a pacjent czuł się komfortowo. Następnie ząb należy wypełnić, przeważnie w tym celu stosowane są materiały kompozytowe, jednak w sytuacjach utraty znacznej ilości tkanek konieczne może się okazać wykonanie uzupełnienia protetycznego np. z porcelany. Po takim zabiegu konieczna jest kontrola wypełnienia na przeglądach co 6 miesięcy.

Nieleczona próchnica zębów może prowadzić do zapalenia naczyń i nerwów zęba lub ich obumarcia, co wymaga przeprowadzenia leczenia kanałowego zęba lub w bardzo zaawansowanych przypadkach jego usunięcia. Dlatego istotne jest, aby wiedzieć jak zapobiegać próchnicy.

Próchnica u dzieci

Przebieg próchnicy u pacjentów młodocianych różni się od próchnicy u osób dorosłych. U dzieci proces ten przebiega o wiele bardziej dynamicznie, powodując, że w krótkim czasie dochodzi do znacznych uszkodzeń. Dodatkowym wyzwaniem jest fakt, że często rozwój ubytku w zębie mlecznym toczy się bezobjawowo, ze względu na słabo rozwinięty układ nerwowy, aż do momentu, gdy stan jest na tyle zaawansowany, że wymaga podjęcia leczenia endodontycznego albo nawet usunięcia zęba w przypadku stanów ropnych.

Aby zapobiec rozwojowi próchnicy, oprócz regularnych wizyt kontrolnych u stomatologa, konieczne są właściwe nawyki higieniczno-dietetyczne. Na uwagę zasługuje fakt, że leczenie próchnicy nie kończy się w gabinecie u dentysty, a przede wszystkim ma swoją kontynuację w domu poprzez właściwe zabiegi higieniczne i odpowiednio dobraną dietę.

„Należy również zdecydowanie sprzeciwić się mylnym stwierdzeniom, że zębów mlecznych się nie leczy. Zęby mleczne objęte próchnicą mogą być u dziecka m. in. przyczyną bólu, zaburzenia funkcji żucia, przyczyną stygmatyzacji dzieci wśród rówieśników, powodem powstawania wad zgryzu. Ponadto stan zapalny toczący się w zębach mlecznych może bezpośrednio powodować uszkodzenie zawiązka zęba stałego i powstanie tzw. zęba Turnera” – mówi lekarz stomatolog Aleksandra Podgórska

Skutki nieleczonej próchnicy

• Ból
• Infekcje
• Utrata zęba
• Pogorszenie ogólnego zdrowia (np. zwiększone ryzyko chorób serca)

Dlaczego warto leczyć próchnicę?

Nieleczenie próchnicy prowadzi do rozwoju poważniejszych schorzeń, takich jak zapalenie miazgi, ropnie czy konieczność leczenia kanałowego. Wczesna interwencja dentysty pozwala uniknąć skomplikowanych zabiegów.

Jak zapobiegać próchnicy?

Higiena jamy ustnej

Każdy dentysta podkreśla iż, najważniejszym narzędziem w walce z próchnicą jest prawidłowa higiena jamy ustnej. Składa się na nią: odpowiedni dobór szczoteczki, prawidłowa technika szczotkowania, pasta do zębów zawierająca fluor (pasty dla dorosłych powinny zawierać 1450ppm floru) oraz regularne nitkowanie zębów.

Jaką szczoteczkę i pastę wybrać?

Zazwyczaj dentysta radzi, aby szczoteczka miękka lub średnia, z pastą zawierającą fluor, wspomaga profilaktykę próchnicy.

Dieta

Równie istotna jest nasza dieta. Powinniśmy unikać pokarmów bogatych w węglowodany. Warto zamienić soki na wodę, a cukier na jego substytuty np. ksylitol, który jest niepróchnicotwórczy oraz hamuje rozwój płytki nazębnej. Należy pamiętać, że mniejsze niebezpieczeństwo stanowi nawet większa ilość słodyczy zjedzona jednorazowo niż ta sama ilość przyjmowana często, parę razy dziennie, szczególnie między posiłkami. W naszej diecie powinny przeważać produkty twarde np. świeże owoce i warzywa, a nie lepkie pokarmy.

Fluoryzacja

Fluoryzacja to proces polegający na dostarczaniu fluoru, minerału, który wzmacnia szkliwo zębów i zwiększa ich odporność na próchnicę (powstawanie tzw. dziur w zębach). Stosowanie fluoru jest jedną z najbardziej efektywnych metod zapobiegania próchnicy, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Fluor działa na szkliwo zębów, tworząc na ich powierzchni warstwę fluoroapatytu, która jest bardziej odporna na działanie kwasów produkowanych przez bakterie w jamie ustnej.

Korzyści z fluoryzacji w profilaktyce próchnicy

• Wzmacnianie szkliwa
• Remineralizacja szkliwa
• Ograniczenie rozwoju bakterii próchnicotwórczych
• Redukcja kosztów leczenia stomatologicznego

Dostępne formy fluoryzacji

Fluor może być dostarczany do szkliwa zębów na różne sposoby, w zależności od potrzeb pacjenta oraz zaleceń stomatologa. Oto najpopularniejsze formy fluoryzacji:

• Pasty do zębów z fluorem
• Płyny do płukania jamy ustnej z fluorem
• Żele i pianki fluoryzacyjne
• Lakiery fluoryzacyjne – to jedna z najbardziej skutecznych form fluoryzacji stosowanych przez stomatologów, polegająca na nakładaniu lakieru z fluorem bezpośrednio na powierzchnię zębów. Zabiegi takie zaleca się szczególnie dzieciom, osobom z wysokim ryzykiem próchnicy lub pacjentom z problemami przyzębia.

Wizyty u stomatologa

Następnym elementem utrzymania naszej jamy ustnej w zdrowiu są regularne co półroczne przeglądy u stomatologa, aby wychwycić zmiany w początkowym etapie.

Sprawdź naszą ofertę stomatologii zachowawczej.

Podsumowanie

Podsumowując próchnica jest chorobą, która dotyczy każdego z nas. Aby się przed nią uchronić konieczne jest przestrzeganie kilku zasad: utrzymanie prawidłowej higieny, zbilansowana dieta oraz regularne wizyty u stomatologa. Kiedy zauważymy u siebie którykolwiek z objawów choroby próchnicowej lub coś nas zaniepokoi warto udać się jak najszybciej do dentysty.

Pamiętajmy, że im głębszy i bardziej zaawansowany ubytek próchnicowy tym bardziej złożony proces leczenia. Dlatego też zadbajmy o zdrowie jamy ustnej zawczasu i zgłaszajmy się na przeglądy stomatologiczne do dentysty.